یک دندانپزشک گفت: استاندارد طلایی برای حفظ بهداشت دهان، مسواک، نخ دندان و خمیردندان است اما دهان‌شویه‌ای مثل آب و نمک نیز می‌تواند در کاهش پلاک میکروبی و التهاب مخاط دهان و التیام زخم‌های دهانی موثر باشد.مصطفی فاطمی اظهار داشت: شرکت‌های بهداشتی در رسانه‌ها در کنار مسواک، نخ دندان و خمیردندان به معرفی دهان‌شویه پرداخته‌اند و خواص معجزه‌آسایی برای آن گفته‌اند ولی حقیقت آن است که استاندارد طلایی برای حفظ بهداشت دهان همان مسواک، نخ دندان و خمیردندان است.

روش‌های دیگر از جمله دهان‌شویه‌ها تنها دارای نقش کمکی هستند.

عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی تصریح کرد: دهان‌‌شویه‌ها در یک نمای کلی به دو گروه تقسیم می‌شوند؛ انواع بهداشتی که محصولات تجاری هستند که دارای فوایدی نظیر تسهیل تمیز شدن دهان، از بین بردن موقت بوی دهان، کاهش باکتری و تغییر طعم دهان هستند.

این دندانپزشک ادامه داد: انواع دیگر دهان‌شویه که درمانی نام دارند به محافظت دهان در برابر بیماری‌ها کمک می‌کنند.

 در این دهان‌شویه‌ها ترکیباتی مانند ضد میکروب‌ها(کلرهگزیدین) یا ترکیبات ضدپوسیدگی (ترکیبات فلوراید) یا ترکیباتی مانند بزاق مصنوعی و امثال آن وجود دارد.

برخی دهان‌شویه‌ها نیز حاوی الکل به عنوان حلال می‌باشند که به دلیل نگرانی‌هایی که در خصوص ایجاد سرطان دهان به وجود آمده، ترکیبات جدید اغلب فاقد الکل هستند.

در دهان‌شویه‌ها ترکیبات دیگری مانند روغن‌های معطر مثل تیمول، اکالیپتول و امثال آن استفاده می‌شود.

این دندانپزشک، دهان‌شویه‌هایی را که حاوی فلوراید هستند در دو گروه کم فلوراید و پر فلوراید دانست و افزود: گروه کم فلوراید با ۰٫۰۵ درصد برای مصرف روزانه و گروه دارای فلوراید بیشتر با ۰٫۲ درصد برای مصرف هفته‌ای یک بار در افرادی که مستعد پوسیدگی‌های وسیع هستند تجویز می‌شود.

عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی گفت: نکته بسیار مهم این است که دهان‌شویه‌ها به تنهایی جایگزین مجموعه مسواک، نخ دندان و خمیردندان نمی‌شوند و با توجه به ترکیباتی که ذکر شد استفاده افراطی از آنها بی‌ضرر نخواهد بود.

این دندانپزشک افزود: با توجه به افزایش هزینه‌های سبد خانوار یکی از ساده‌ترین و در دسترس‌ترین دهان‌شویه‌ها را می‌توان آب و نمک نامید که در صورتی که با غلظت مطلوب ، ۹ گرم در لیتر یا به اندازه نصف قاشق چایخوری در یک لیوان آب تهیه شوند ، می‌تواند کمک مؤثری در کاهش پلاک میکروبی و التهاب مخاط دهان و التیام زخم‌های دهانی متعاقب کشیدن و جراحی داشته باشد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: علی‌رغم آنکه دهان‌شویه‌ها‌ و انواع درمانی آن به سادگی در دسترس افراد قرار می‌گیرد باز به افراد توصیه می‌شود برای استفاده منظم از آن با دندانپزشک مشاوره کنند.

جرم گیری به مینای دندان آسیب می‌رساند!؟

این جمله ای است که عموم افراد به آن اعتقاد دارند و به همین دلیل علی رغم توصیه دندانپزشکان، از این عمل دوری می کنند. بیشتر افراد بر این باورند که جرم‌گیری موجب تحلیل مینای دندان و در نهایت افزایش خطر پوسیدگی آن می‌شود. علت ایجاد این تصور این است که پس از جرم گیری، حساسیت دندان ها افزایش می یابد. حساسیت دندان که در قسمت عاج آن حس می شود، به معنی درد و یا تیر کشیدن دندان ها پس از خوردن غذا و مایعات سرد و گرم و  یا حتی تنفس دهانی است.

اما علت این حساسیت پس از جرم گیری به این دلیل است که در واقع هنگامی که جرم روی دندان‌ها تشکیل می‌شود، لایه‌ای روی دندان‌ها قرار گرفته و آن را از تحریکات سرما و گرما حفظ می‌کند. به هنگام جرم‌گیری این لایه برداشته می‌شود و حساسیت به سرما و گرما در دندان‌ها رخ می‌دهد و این تصور غلط را به وجود می‌آورد که مینای دندان‌ها در اثر جرم‌گیری تحلیل رفته است. خوشبختانه این حساسیت دایمی نیست و به تدریج رفع می شود. این نکته را باید بدانید که تجهیزات جرم گیری قادر به سایش دندان نیستند و هیچ ضرری به همراه نخواهند داشت.

اصلا چرا باید جرم گیری کنیم؟

جرم گیری در حقیقت از بین بردن پلاک های موجود در لثه ها و دندان هاست و یکی از اقدامات دندانپزشکی ضروری به شمار می رود. زیرا این پلاک ها با مسواک از بین نمی روند و از آنجایی که جسم خارجی و مزاحم  بر روی دندان ها هستند در طولانی مدت موجب تحلیل لثه ها و آسیب های دندانی می شوند.

 توصیه می کنیم که از خمیر دندان ها یا پودرهایی که به عنوان محصولات جرم گیری معرفی می شوند، بدون تجویز دندانپزشک استفاده نکنید، زیرا این محصولات اغلب حاوی مواد ساینده و اسیدی هستند و موجب صدمه به مینای دندان می شوند. جرم گیری یک اقدام درمانی تخصصی است و باید حتما توسط دندانپزشک انجام شود.

فرسایش دندان به معنی تحلیل مینای دندان به وسیله اسیدهای موجود در محیط دهان است. این فرآیند شیمیایی موجب افزایش آسیب پذیری دندان ها می شود.
 
دندانپزشکان معتقدند که نوشیدنی های اسیدی از جمله نوشابه های گازدار، نوشیدنی های ورزشی، نوشابه های انرژی زا، آب میوه های صنعتی و همچنین مواد غذایی ترش حاوی مقادیر بالایی اسید هستند که مینای دندان را از بین برده و دندان را در معرض آسیب های جدی قرار می دهند.
عادات غذایی غلط از جمله استفاده بی رویه از نوشابه های گازدار به خصوص در میان کودکان و نوجوانان رو به افزایش است و این مسئله علاوه بر افزایش آمار ابتلا به چاقی و دیابت، سلامت دهان و دندان ها را نیز با خطرات بسیاری روبرو می سازد. 
نوشابه های گازدار حاوی مقادیر بالایی اسید فسفریک هستند که موجب خوردگی و فرسایش شیمیایی مینای دندان می شود. از طرف دیگر قند موجود در این نوشابه ها و همچنین آب میوه های صنعتی نیز موجب تولید اسید در محیط دهان شده و مینای دندان را در معرض آسیب قرار می دهد.
عوامل دیگری همچون بیماری رفلاکس (بازگشت محتویات و اسید معده به مری و حتی دهان)، استفراغ مکرر (تماس اسید معده با دندان ها) و کمبود فلوراید (موثر در استحکام مینای دندان) نیز در فرسایش مینای دندان دخیل هستند.
برای پیشگیری از فرسایش دندان ها توصیه می شود نیم تا یک ساعت پس از مصرف خوراکی ها و نوشیدنی های اسیدی دندان هایتان را مسواک بزنید و یا حداقل با آب بشویید. استفاده از مسواک بلافاصله پس از مصرف این نوشیدنی ها آسیب مینای دندان را تشدید می کند، زیرا مینای دندان تحت اثر اسید نرم شده (حالتی که در اصطلاح کند شدن دندان ها نام دارد) و با تماس مسواک صدمات شدیدتری می بیند. 
برای تماس کمتر اسید با مینای دندان، هنگام مصرف نوشیدنی های اسیدی از نی استفاده کنید.
جویدن آدامس های فاقد قند نیز به دلیل افزایش ترشح بزاق به محافظت مینای دندان ها در مقابل ترکیبات اسیدی کمک می کند.
آب آشامیدنی حاوی فلوراید است. برای دریافت میزان کافی فلوراید می توانید از خمیر دندان ها و دهان شویه های حاوی این ماده نیز استفاده کنید.
فلوراید یا فلوئور عنصری ضروری برای تشکیل و حفظ سلامت دندان هاست، اما مصرف بیش از حد فلوراید در طی دوران شکل گیری و تکامل دندان ها در کودکان (به طور معمول ۶ ماهگی تا ۵ سالگی)، باعث لکه دار و رنگی شدن دندان ها به صورت سفید، زرد یا قهوه ای و همچنین ناصافی و ایجاد حفره در مینای دندان می شود. این اختلال فلوروزیس نام دارد.
فلوئور یا فلوراید مورد نیاز بدن معمولا از طریق آب آشامیدنی تامین می شود، این عنصر همچنین در اغلب خمیر دندان ها و دهان شویه ها و برخی مکمل های غذایی نیز وجود دارد.
مقدار استاندارد فلوراید در آب مصرفی ۱ppm  می باشد، چنانچه آب آشامیدنی چند برابر میزان استاندارد فلوراید داشته باشد و یا کودکان در هنگام مسواک زدن خمیر دندان حاوی فلوراید و یا دهان شویه های حاوی این عنصر را بخورند، فلوروزیس ایجاد می شود.
فلوروزیس برگشت پذیر نیست، ولی با درمان‌های ترمیمی و زیبایی از جمله سفید کردن دندان (بلیچینگ) و روکش چینی برطرف می شود.
simorgh